هجمه مجازی علیه سبک‌زندگی مادران
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۹۷۶۳۵
سلبریتی‌ها افرادی هستند که فقط به سبب برخی از ویژگی‌های سرگرم‌کننده مثل بازیگری، خوانندگی، ورزشی و هنری و... در چشمان مردم قرار می‌گیرند. اما گروه‌هایی دیگر از مردم در قالب تایید‌کننده‌های شخص سوم مستقل هستند که با شکل دادن ایده‌آل‌ها و ادراک عمومی به‌عنوان اینفلوئنسرهای رسانه‌های اجتماعی (social media influencers or SMIs)شناخته می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صنعتی که امروزه بازار هدف خود را به‌جهت وجود روابط اعتمادی بردسته میکرواینفلوئنسرها می‌بندد تا بتواند افزون بر دست‌یابی به بیشترین سود، بر فرهنگ مصرفی کالاها و تجمل‌گرایی بدمد. میکرواینفلوئنسرها یا خرده تاثیرگذارانی که تعداد فالوئرهایشان به ۱۰هزار تا ۱۰۰هزارنفر می‌رسد و یکی از مهمترین زیرشاخه‌های‌شان مام‌فلوئنسرها یا مادران تاثیرگذار هستند. دسته‌ای مهم برای معرفی الگوهای تربیتی و سبک زندگی به مادران هستند که امروزه این سؤال را در قالب « آیا امکان الگوگیری از مادران اینستاگرامی وجود دارد؟» برای متخصصان طرح می‌کنند. در این گزارش قصد بررسی این موضوع با تکیه بر پژوهش‌های غربی داریم تا بتوانیم از اهمیت مادران تاثیرگذار فضای مجازی افق‌هایی را ارائه دهیم.
بازار مکاره میکرواینفلوئنسرها
گفتیم یکی از علل برجسته شدن خرده تاثیرگذاران همانا ایجاد روابط اعتمادی پایدار است که بایست از صداقت گفتار آنان حاصل شود. همین عامل امروزه موجب جذب صاحبان کالاها به این افراد شده تا به‌جای سلبریتی‌های بزرگ از جذابیت میکرواینفلوئنسرها جهت تبلیغ خود استفاده کنند. چنان‌که به لطف رابطه بالای بین میکرواینفلوئنسر و فالوئرهایشان به گردش مالی ۱۳.۸میلیارد دلاری در سال۲۰۲۱ رسیدند و نهایتا تبدیل به یک روش رسمی بازاریابی در عرصه شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام و تیک‌تاک شدند. البته حدود ۸۰ درصد این کسب‌وکارها اینستاگرام را به‌سبب جلوه‌های بصری ترجیح می‌دهند و به سودآوری ۸۰۰میلیون دلاری درسال ۲۰۲۱ رسیدند که البته رشد مالی اینها در سال۲۰۲۲، به بالای ۹۵۸ میلیون دلار افزایش یافت. از سوی‌دیگر شرکت‌های مرتبط با اینفلوئنسر نیز ۲۶ درصد در سطح جهانی پیشرفت کردند و به ۱۸ هزار و ۹۰۰ کمپانی متخصص در حوزه دیجیتال مارکتینگ رسیدند. بنابراین اینستاگرام رسانه‌ای ارزشمند برای تبلیغ کالاهاست که از پس آن، علاوه بر سود بردن کسب‌وکارهای اینترنتی خودش هم از گردش مالی بالایی برخوردار است. گردشی که با حضور زنان ۲۴ ساله و جوانتر در هنگام بازنمایی از خود و سبک زندگی‌شان کسب درآمد می‌کند تا تجملات و مصرف‌گرایی غربی را با تمرکز بر نمایش زیبایی تبلیغ کند. شاهد مثال این موضوع به‌واسطه یک تحقیق فارسی در سال ۱۳۹۸ در قالب چهار مولفه بازنمایی سبک زندگی زنان ایرانی در اینستاگرام نشان داده شد که شامل امکانات و دارایی‌ها، فعالیت‌ها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و اهداف و روابط انسانی بود. بنابر این پژوهش نمایش زیبایی، معرفی یک ایدئولوژی مشخص در بستر بازسازی واقعیت است که به‌معنای روبه‌رو نشدن با واقعیت فرد و بر مبنای نمایش بخشی از صحنه یا ساخت آن است. زیرا به‌قول گای دوبور Guy Debord فیلسوف فرانسوی به‌جهت پذیرفتن زیبایی از بدیهیات، اکنون نمایش وجود آن بر تمام جوانب زندگی ما سایه می‌افکند و انباشتی از روابط تولید مدرن یا همان سرمایه‌داری را در قالب شبکه‌ای از الگوریتم‌هایی مثل اینستاگرام نشان می‌دهد. مصداق عینی سخن دوبور را می‌توانیم در یکی از مقالات فارسی با معرفی رویدادهای ساختگی یا Fake-events در دستور کار میکرواینفلوئنسرهای زنان ایرانی ببینیم که چگونگی ارتباط آن را با افزایش جذب مخاطبان و نگه‌داری از آنان تشریح می‌کند. به این ترتیب که خرده تاثیرگذاران از این ابزار به‌عنوان یک پل اصلی تعاملی میان خود و مخاطبان‌شان، در قالب وسعت‌بخشی مراسم‌های معمولی مثل جشن تولد و ماهگردهای ازدواج و... استفاده می‌کنند تا از این طریق سبک جدید زندگی‌شان یا آن چیزی که در رویای فالوئرشان آرزوست، به نمایش بصری در آورند. پس اینستاگرام نقش مهمی در انتقال واقعیت ساختگی به‌واسطه درگیر کردن مخاطبان را در آن دارد و این مشارکت به‌صورت فیزیکی در مراسم یا حضور آنلاین است. بر اساس این پژوهش، بخش حضور در مهمانی‌ها برای زنان میکرواینفلوئنسر به‌جهت ارزش گرافیکی یا زیبایی شناختی آن مانند نوع پوشش، آرایش، چیدمان و رنگ و رفتارها اهمیت بیشتری دارد تا از این راه ضمن کسب اعتبار، بر تعداد مخاطبان‌شان بیفزایند. در این زمینه یکی از خرده‌تاثیرگذاران زن ایرانی توضیح می‌دهد که:« ما باید هر از چند گاهی با برگزاری مراسمی، محتوای صفحات خود را به‌روزرسانی کنیم یا باید سفرهایی برویم تا بتوانیم محتوای خود را در مکان‌های مختلف تولید کنیم مثل جشن تولد یا جشن دندونی با تِم‌های مختلف که آنها را شبیه عروسی در اینستا معرفی می‌کنیم.». البته این توصیف در مصاحبه با برخی از خرده تاثیرگذاران زن ایرانی هم دیده می‌شود اما اوضاع برای مام‌فلوئنسرها به‌سبب آموزش‌های تربیتی فرزندان و الگوگیری کمی متفاوت است.
مام‌فلوئنسرها و سبک زندگی
یکی از زیر‌شاخه‌های خرده تاثیرگذاران مام‌فلوئنسرها momfluencer هستند که تصاویر، فیلم‌ها یا تجارب مادری خود را در وبلاگ‌ها و شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و تیک‌تاک و... با مخاطبان‌شان به اشتراک می‌گذارند. مام فلوئنسرها ابتدا در وبلاگ‌ها با لغت مام بلاگر تعریف می‌شدند و بیشتر اهداف آموزشی را برای تقویت مهارت فرزندپروری دنبال می‌کردند. اما با پیدایش شبکه‌های اجتماعی بسیاری از آنان به سکو اینستاگرام منتقل و با عنوان مام‌فلوئنسر معرفی شدند که البته امروزه اقبال مادران آمریکایی به تیک‌تاک بیشتر است. نکته مهم در پیدایش این دسته بیشتر بر دو موضوع تبلیغات و تاثیرگذاری‌ها متمرکز است که موجب انتقادها و تحقیقات کارشناسان در حوزه سبک زندگی شد. با توجه به اهمیت این موضوع هم کتابی بنام Momfluenced توسط سارا پیترسن در سال ۲۰۲۳ انتشار یافت که پیدایش تاثیرگذاران مادر را حاصل یک سبک زندگی نادرست، سرمایه‌داری، نژادی و توهمی تبیین می‌کرد. او که در بهار امسال با سایت تخصصی Vox مصاحبه داشت، در تشریح دغدغه خود برای موضوع مذکور گفت:« مام‌فلوئنسر سازه‌ای بود که با شرکت‌های فناوری و برندهای مصرف‌کننده به‌عنوان راهی برای امرار معاش در رسانه‌های اجتماعی ایجاد شد. امروزه آنان یک تجارت بزرگ برای تبلیغ‌کنندگان هستند، زیرا زنان اکثرا تصمیمات خرید خانه را می‌گیرند و به‌ویژه مادران اغلب کسانی هستند که اقلام بزرگی مانند کالسکه و تخت نوزاد را انتخاب می‌کنند. علاوه بر آن، مادران تاثیرگذار از یک اهمیت فرهنگی به‌سبب انتقال معنا و چگونگی وظیفه مادری برخوردارند که بیش از هر زمان دیگر در ابتدا آنان این مفاهیم را توسط رسانه‌های اجتماعی به ما منتقل می‌کنند. درواقع آنان بیشتر تصاویر تبعیض جنسیتی، نژادپرستی و طبقه‌گرایی که در اعماق زندگی آمریکایی‌ها نفوذ دارد، تکرار می‌کنند و حال نسخه زیبایی‌شناسانه‌شان از نقش‌های پدری و مادری، در ذهن ما نفوذ کرده است.». بنابراین یک وجه مهم مام‌فلوئنسرها بلندگو بودن‌شان در حوزه تبلیغات بود که بیشتر پیام سرمایه‌داری را نشر می‌کرد. اما آنان یک جنبه دیگر هم بنام تاثیرگذاری بر سلامت روان مادران به‌ویژه افزایش سطح اضطراب و افسردگی داشتند. در این زمینه گزارش تحقیقی در سپتامبر ۲۰۲۲ در سایت Mother ly منتشر شد که حاصل تجربه برخورد دکتر کرک پاتریک با رسانه‌های اجتماعی پس از مادر شدنش بود.
وی گفت: «خیلی زود پس از تولد اولین فرزندم، خودم را با تصویرهای مادری در رسانه‌های اجتماعی مقایسه کردم و پس از آن، دچار احساس ضعف شدم. بنابراین، به طور فزاینده‌ای نسبت به این موضوع و اینکه چگونه می‌توانم این پدیده را در تحقیقاتم برای کمک به مادران دیگر هدایت کنم، اشتیاق پیدا کردم. این نظریه که تأثیرگذاران رسانه‌های اجتماعی می‌توانند تأثیراتی منفی بر زندگی کاربران داشته باشند، جدید نیست. تحقیقات موجود نشان می‌دهد که چگونه ایده‌آل‌سازی مادری در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند با تجربیات بالقوه منفی کاربران نیز مرتبط باشد.» بدین‌ترتیب دکتر پاتریک بر روحیات ۴۶۴ مادری که صفحات مام‌فلوئنسرها را دنبال می‌کردند، متمرکز شد و بر وجود دو دسته از مام‌فلوئنسرها آگاهی یافت. اینها شامل مادران ایده‌آل و مادران واقع‌بین بودند که موجب قیاس مادران واقعی با آنان و افزایش حسادت‌شان می‌شد. درواقع، مادران ایده‌ال کسانی بودند که بر تصویرهای تحسین‌برانگیزی از مادری و جنبه‌های مثبت فرزندپروری تمرکز داشتند و به مشکلات مرتبط اشاره نمی‌کردند. همین برای مادران به‌ویژه آن دسته زنانی که تازه فرزند اول خود را به دنیا می‌آوردند گزارش‌هایی از سرخوردگی و افسردگی در سطح بالایی دریافت می‌شد ولیکن مادران واقع‌بین اینگونه تصویرسازی نمی‌کردند و از مسائل مختلف فرزندان مثل خانه‌های به‌هم‌ریخته روایت‌هایی داشتند. همین عامل باعث نزدیکی مادران به این گروه از مام‌فلوئنسرها می‌شد که کمی درآن احساس بهتری داشتند. بنابراین خطر بلندگو شدن سرمایه‌داری و آسیب‌دیدگی بر روان مادران از طریق مام‌فلوئنسرها در پژوهش‌های غربی وجود دارد. چنان‌که در مقاله‌ای فارسی به نام «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام» این موضوع با تمرکز بر سه حساب کاربری مادران مشهور ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. این مادران فالوئرهایی بین ۹۰هزار تا ۶۵۰ هزارنفر داشتند که بیشتر بنابر اصل زیباسازی به تبلیغ مادر ایده‌آل می‌پرداختند تا زندگی مرفه، برند و تمیز خود را به مخاطبان‌شان بازنمایی کنند و برای آنان رویاهای‌شان را بسازند. اما بنابر گفته پژوهشگر از میزان تاثیرگذاری این روند بر فالوئرها بررسی صورت نگرفته و همین وجه تمایزی با تحقیقات غربی است که میگویند: تجربه ما را تکرار نکنید.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: الگو مادر و دختر اینستاگرام فضای مجازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۹۷۶۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سوءاستفاده از احساسات زنان با پیج مادر
خبرگزاری مهر_ گروه جامعه؛ اینستاگرام یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر شناخته می‌شود و کاربران آن رده‌های سنی مختلف در آن فعالیت می‌کنند. البته این محبوبیت چشمگیر همچنین باعث شده است تا اینستاگرام به پلتفرم مناسبی برای کلاهبرداری و اخاذی هم تبدیل شود.
یکی از روش‌های کلاهبرداری تشکیل کمپین کمک به نیازمندان و همچنین ایجاد گروه‌ها و کانال‌های خیریه در فضای مجازی با عناوین مختلف از قبیل کمک به کودکان بی‌سرپرست، مادرانه، تهیه جهیزیه برای خانواده‌های بی‌بضاعت، خرید دارو برای بیماران صعب‌العلاج و اینگونه موارد است که کمک به این گروه‌ها و سایت‌های ناشناسی که ادعای فعالیت در امور خیر می‌کنند و واریز پول به حساب آنها علاوه بر از دست رفتن مبالغ ارسالی، مشکلاتی برای افراد ایجاد می‌کند.
آزار و اذیت روحی و جسمی و اخاذی از زنان
فرد شیادی با راه اندازی پیچ مادرانه در اینستاگرام از زنان معمولاً بالای ۶۰ سال می‌خواست که وارد پیچ شوند و به بهانه کمک مالی برای امور خیریه و انجام نذورات و خیرات برای پدر و مادران آسمانی اخاذی می‌کرده است و که این موضوع باعث احساساتی شدن خانم‌ها و مشارکت و پرداخت مبلغی می‌شد.
یکی از زنان قربانی این شگرد اخاذی می‌گفت: بعد از واریز پول تماس گرفت که قرار است از خیرین که در از این کار خیر حمایت کردند و مشارکت داشتند تقدیر شود و هنگامی که خانم‌ها به آن مکان مشخص می‌روند آنها را با ون به جاده‌های خاکی اطراف بهشت زهرا (س) می‌برد و در آنجا این زنان را مورد ضرب و شتم قرار داده و بیهوش می‌کند و حتی یک زن که سابقه سکته مغزی داشت هم رحم نکرد و از پشت به سر او ضربه زد و بیهوش کرد. و هنگامی که به هوش می‌آیند با صحنه نامتعادلی از خودشان برخورد می‌کردند و اگر اعتراض هم می‌کردند آنها با جمله اینکه عکس و فیلم گرفته‌ام تهدید می‌کند که اگر مبلغ درخواستی پرداخت نکنیم عکس‌ها در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌کند.
به حدی این موضوع باعث ایجاد رعب و وحشت می‌شد که برای حفظ آبروی خود مجبور به پرداخت مبالغ می‌شدند همچنین مرد شیاد زنان را مجبور می‌کرد که در تاریخ و ساعت مشخص در مکانی خاص حضور پیدا کنند و مبلغ روزانه را به صورت نقد به او بدهند و حتماً هم اصرار داشت که پول نقد تحویل دهیم و کارت نمی‌کشیدن تا اثری باقی نماند و گاهی اوقات هم ما را در آن آن مکان خاص که قرار قرارمی گذاشت زندانی می‌کرد از ۸ صبح تا ۸ شب و اجازه کوچک‌ترین حرکتی را هم نمی‌داد و چندین بار هم بیهوش می‌کرد.
ایجاد رعب و وحشت با شگردهای مختلف
قربانیان این ماجرا میگویند: علاوه بر این مرد شیاد ۲ خانم دیگر به نام‌های مستعار زهرا و ندا هم به این باند کمک می‌کردند که ادعای دعا نویسی و احضار روح داشتند و می‌گفتند که شما فلان مقدار طلا و پول دارید و باید به ما تحویل دهید تا عکس‌تان در شبکه‌های مجازی منتشر نکنیم.
این فرد با گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان‌های اخلاقی شکل می‌داد اما بر عکس آن اعمال و موارد منافی با اخلاق انجام می‌داد. شگرد این مرد شیاد بی هوش کردن زن‌ها و گرفتن عکس و فیلم‌های نامناسب از آنها و تهدید کردن با همان عکس‌ها و طلب کردن طلا و جواهرات برای حفظ آبرو و عدم پخش تصاویر در شبکه‌های اجتماعی بود.
پول و طلاهایی که از زن اخاذی می‌کرد از برای خانواده‌اش خرج می‌کرد و به سفرهای مختلف می‌رفت و البته که همسرش هم همدستش بود.
علاوه بر اخاذی و دریافت پول و جواهرات قربانیان را مجبور به پخش مشروبات الکی و مواد مخدر هم می‌کرد. او همچنین لیستی از زنان متاهل‌ها و نوه‌دارها و اموال‌شان تهیه کرده بود.
متهم این ماجرا مردی ۴۳ ساله است که انکار می‌کند و می‌گوید من اخاذی نکرده‌ام و فقط یک پیچ اینستاگرامی عزاداری برای پدران و مادران مثل بقیه داشتم و شاکی‌ها دروغ میگویند و من اصلاً پولی از کسی نمی‌گرفتم اما افسر پرونده می‌گوید که است شیاد تا کنون ۵ شاکی داشته و بقیه هم شاکیان هم به مرور شکایت خود را ثبت خواهند کرد.
هشدار پلیس به شهروندان
سردار علی ولیپور گودرزی رئیس پلیس آگاهی پایتخت گفت: همکاران من در پایگاه یازدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ به تازگی موفق به کشف پرونده اذیت و آزار و اخاذی از زنان شدند که نقطه شروع آن شبکه اجتماعی اینستاگرام بوده است.
وی افزود: فرد آزارگر با راه اندازی پیچ در اینستاگرام اقدام به جذب فالور کرده و در ادامه با اغفال اعضای پیچ آنان را در شرایط باج دهی قرار داده و حتی در مواردی به منظور به دست آوردن اندوخته‌های قربانیان آنان را مورد ضرب و شتم و آزار قرار داده است. برخی از این افراد برای مدت‌های زیادی در برابر آزار و استثمار روحی و جسمی خود سکوت کرده و تن به باج دهی به این فرد خبیث داده‌اند. این در حالی است که همکاران من به محض وصول اولین شکایت ظرف یک هفته متهم مورد نظر را شناسایی و دستگیر کردند.
سردار گودرزی بیان کرد: متأسفانه برخی افراد در برابر تهدید و اخاذی افراد آزارگر، تسلیم و سکوت را برگزیده و وارد چرخه باطل اخاذی و باج‌گیری می‌شوند و در نهایت پس از صدمات روحی و جسمی و مادی فراوان سرانجام تصمیم به شکایت از فرد آزارگر می‌گیرند در حالی که اگر در همان گام نخست تهدید و اخاذی، به جای ترس از فرد مجرم، به پلیس اعتماد می‌کردند خیلی زود از این گرداب و چرخه باطل نجات می‌یافتند.
فضای مجازی هیچ تفاوتی با دنیای واقعی ندارد
وی ادامه داد: در تعریف شبکه‌های اجتماعی آمده است: فضایی برای ارتباط با کسانی که می‌شناسید اما متأسفانه در جامعه ما به این شبکه‌ها به عنوان ابزار آشنایی با افراد غریبه نگاه می‌شود. شهروندان عزیز باید به خاطر داشته باشند که فضای مجازی هیچ تفاوتی با دنیای واقعی نداشته و شما تمام ملاحظاتی که در دنیای واقعی برای محافظت از خود و اعضای خانواده و حریم شخصی خود رعایت می‌کنید باید در ارتباطات مجازی خود نیز رعایت کنید.
رئیس پلیس آگاهی پایتخت گفت: اینکه فردی در فضای مجازی فعالیت می‌کند و تعداد زیادی دنبال کننده دارد به معنای سلامت روان و پایبندی اخلاقی وی نمی‌باشد.از شکل دادن مراودات و ارتباطات اجتماعی بر اساس تابلو چشم‌نواز و ویترینی که فرد کلاهبردار و آزارگر برای اغفال شما به نمایش گذاشته است خودداری کنید.
وی افزود: شما در دنیای واقعی افراد را تقریباً به همانگونه که هستند مشاهده می‌کنید اما در شبکه‌های اجتماعی شما با تصویر گزینش شده و اغراق آمیزی که فرد برای فریب مخاطب به نمایش گذاشته است روبرو هستید.
سردار گودرزی گفت: از آنجا که بسیاری از افراد به دلیل ترس از آبروریزی و قضاوت نزدیکان و اعضای خانواده به جای شکایت تن به باج دهی می‌دهند از خانواده‌ها می‌خواهم تا پشتیبان و حامی یکدیگر بوده و این اطمینان خاطر را به عزیزان خود بدهند که در برابر هر فرد غریبه و آزارگری از فرد قربانی حمایت می‌کنند و او را در این مسیر تنها نمی‌گذارند.
رئیس پلیس آگاهی پایتخت گفت: کارآگاهان پلیس آگاهی با کشف پرونده‌های متعدد در این سال‌ها ثابت کرده‌اند که هرگز در برابر تضییع حقوق شهروندان بی تفاوت نبوده و با هوشمندی در اسرع وقت مجرمان را تسلیم دستگاه قضا می‌کنند. اما شیرین‌تر از کشف پرونده‌ها، پیشگیری از وقوع جرایم تلخی از این دست است. لذا از همه شهروندان به ویژه زنان سربلند سرزمینم می‌خواهم تا با رعایت نکات خود مراقبتی مانع از وقوع این اتفاقات ناگوار شوند.
کد خبر 6087661
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند